Μία από τις πιο πετυχημένες ατάκες του Καρατζαφέρη στα χρόνια που δίνει τη μάχη των επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων, ήταν όταν προσερχόμενος στο debate των πολιτικών αρχηγών το 2007, κρατώντας ένα λεμόνι στο χέρι του είπε: "κρατάω ένα λεμόνι για να δώσω γεύση στη σούπα". Το λεμόνι του Καρατζαφέρη απέτυχε να δώσει νοστιμιά κι έτσι το debate του 2007, όπως και το debate του 2009, ήταν μία ακόμη συλλογή βαρετών μονολόγων και γενικόλογων απαντήσεων, σε ανούσια πολλές φορές ερωτήματα δημοσιογράφων που υπήρχε η υπόνοια οτι τα γνώριζαν εκ των προτέρων οι πολιτικοί αρχηγοί.
Τα debate έχουν εξελιχθεί σε μία διαδικασία η οποία είναι αφόρητα βαρετή, συντηρητική και δεν βοηθάει τους πολίτες να βγάλουν κάποιο συμπέρασμα, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η αλλαγή μοντέλου είναι επιβεβλημένη καθώς τα debate μπορούν να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο τόσο για τα κόμματα όσο και για τους ψηφοφόρους. Θα πρέπει τα κόμματα να μπορούν να παρουσιάσουν τις θέσεις τους επι συγκεκριμένων θεμάτων μέσα από αυτά, να μπορούν να τις αντιπαραβάλλουν με άλλων κομμάτων, να μπορέσει να υπάρξει διάλογος μεταξύ των πολιτικών αρχηγών πάνω σε μία συγκεκριμένη θεματική ενότητα, να διασφαλίζεται από τον συντονιστή οτι οι απαντήσεις θα είναι επι του θέματος κι έτσι ο πολίτης να μπορέσει να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα και όχι να σιχτιρίζει που χάνει την αγαπημένη του εκπομπή αφού το debate προβάλλεται διακαναλικά.
Πιστεύω οτι θα πρέπει να υπάρχουν 2 debate μεταξύ όλων των πολιτικών αρχηγών που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν (να μην υπάρχουν αποκλεισμοί). Ένα που θα δίνει έμφαση στην παρουσίαση των θέσεων των κομμάτων κι ένα άλλο που θα είναι σχεδόν αποκλειστικά διάλογος μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, υπό τον έλεγχο ενός συντονιστή που δεν θα επιτρέπει να επικρατήσει χαβούζα και θα διασφαλίζει οτι δε θα υπάρχουν συνεχείς διακοπές. Μόνο έτσι ο πολίτης θα μπορέσει να συγκρίνει και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει οτι οι δημοσιογράφοι που θα λάβουν μέρος στο πρώτο debate θα έχουν διαβάσει τα προγράμματα των κομμάτων και θα κάνουν ερωτήσεις επι των θέσεων.
Στα προηγούμενα debate παρουσιαζόταν το εξής φαινόμενο: Στο 1,5 λεπτό που είχε ο πολιτικός αρχηγός να απαντήσει σε μία ερώτηση που το πιθανότερο είναι οτι γνώριζε εκ των προτέρων, απαντούσε γενικόλογα για 30-40 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια επικεντρωνόταν σε κριτική σε αντίπαλα κόμματα, αυτό ο εκάστοτε συντονιστής θα πρέπει να διασφαλίζει οτι δε θα συμβαίνει με παρέμβασή του, καθώς ο αρχηγός θα έχει τη δυνατότητα στο 2ο debate να έχει προσωπική αντιπαράθεση με κάποιον άλλο πολιτικό αρχηγό.
Στο δεύτερο debate που έχω στο μυαλό μου και πιστεύω οτι θα είναι εξίσου χρήσιμο ο κάθε πολιτικός αρχηγός θα μπορεί να επιλέξει με ποιούς άλλους θέλει να αντιπαρατεθεί (να διαλέξει πχ εκ των προτέρων 2 πολιτικούς αρχηγούς). Εδώ ελοχεύει ο κίνδυνος, όλοι να θέλουν να αντιπαρατεθούν με τον επικεφαλής του κόμματος που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, κάτι τέτοιο δεν μπορεί κανείς να το απαγορεύσει. Για να μην καταντήσει βαρετή και προβλέψιμη η συζήτηση θα μπορούσε μετά από άδεια του συντονιστή να παρέμβει και άλλος πολιτικός αρχηγός.
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για 4 debate, εκ των οποίων τα 2 θα είναι μεταξύ Βενιζέλου/Σαμαρά είναι εκτός τόπου και χρόνου. Είναι κάτι που με άνεση θα γινόταν πριν 5-10 χρόνια αλλά τους πολίτες λίγο τους αφορά πλέον ο διαγκωνισμός ΠΑΣΟΚ/ΝΔ, κάτι που θα ήταν άδικο και θα προϋπέθετε οτι θα έπρεπε να γίνουν debate των αρχηγών ανά δυο χωρίς να αποκλείονται κόμματα ή πολιτικοί αρχηγοί. Ίσως κάτι τέτοιο θα έπρεπε να περάσει στα κανάλια, όπως πχ επιχειρεί να κάνει το mega με το debate που πρότεινε.
Το σίγουρο είναι πως το παλαιολιθικό μοντέλο των debate που έχουν καταντήσει η καλύτερη βαλεριάνα πρέπει να αλλάξει. Δεν υπάρχει λόγος να γίνονται αν αυτό που προσφέρουν στους πολίτες είναι μόνο εκνευρισμός και κανείς δεν μπορεί να βγάλει χρήσιμο συμπέρασμα.
Τα debate έχουν εξελιχθεί σε μία διαδικασία η οποία είναι αφόρητα βαρετή, συντηρητική και δεν βοηθάει τους πολίτες να βγάλουν κάποιο συμπέρασμα, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η αλλαγή μοντέλου είναι επιβεβλημένη καθώς τα debate μπορούν να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο τόσο για τα κόμματα όσο και για τους ψηφοφόρους. Θα πρέπει τα κόμματα να μπορούν να παρουσιάσουν τις θέσεις τους επι συγκεκριμένων θεμάτων μέσα από αυτά, να μπορούν να τις αντιπαραβάλλουν με άλλων κομμάτων, να μπορέσει να υπάρξει διάλογος μεταξύ των πολιτικών αρχηγών πάνω σε μία συγκεκριμένη θεματική ενότητα, να διασφαλίζεται από τον συντονιστή οτι οι απαντήσεις θα είναι επι του θέματος κι έτσι ο πολίτης να μπορέσει να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα και όχι να σιχτιρίζει που χάνει την αγαπημένη του εκπομπή αφού το debate προβάλλεται διακαναλικά.
Πιστεύω οτι θα πρέπει να υπάρχουν 2 debate μεταξύ όλων των πολιτικών αρχηγών που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν (να μην υπάρχουν αποκλεισμοί). Ένα που θα δίνει έμφαση στην παρουσίαση των θέσεων των κομμάτων κι ένα άλλο που θα είναι σχεδόν αποκλειστικά διάλογος μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, υπό τον έλεγχο ενός συντονιστή που δεν θα επιτρέπει να επικρατήσει χαβούζα και θα διασφαλίζει οτι δε θα υπάρχουν συνεχείς διακοπές. Μόνο έτσι ο πολίτης θα μπορέσει να συγκρίνει και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει οτι οι δημοσιογράφοι που θα λάβουν μέρος στο πρώτο debate θα έχουν διαβάσει τα προγράμματα των κομμάτων και θα κάνουν ερωτήσεις επι των θέσεων.
Στα προηγούμενα debate παρουσιαζόταν το εξής φαινόμενο: Στο 1,5 λεπτό που είχε ο πολιτικός αρχηγός να απαντήσει σε μία ερώτηση που το πιθανότερο είναι οτι γνώριζε εκ των προτέρων, απαντούσε γενικόλογα για 30-40 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια επικεντρωνόταν σε κριτική σε αντίπαλα κόμματα, αυτό ο εκάστοτε συντονιστής θα πρέπει να διασφαλίζει οτι δε θα συμβαίνει με παρέμβασή του, καθώς ο αρχηγός θα έχει τη δυνατότητα στο 2ο debate να έχει προσωπική αντιπαράθεση με κάποιον άλλο πολιτικό αρχηγό.
Στο δεύτερο debate που έχω στο μυαλό μου και πιστεύω οτι θα είναι εξίσου χρήσιμο ο κάθε πολιτικός αρχηγός θα μπορεί να επιλέξει με ποιούς άλλους θέλει να αντιπαρατεθεί (να διαλέξει πχ εκ των προτέρων 2 πολιτικούς αρχηγούς). Εδώ ελοχεύει ο κίνδυνος, όλοι να θέλουν να αντιπαρατεθούν με τον επικεφαλής του κόμματος που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, κάτι τέτοιο δεν μπορεί κανείς να το απαγορεύσει. Για να μην καταντήσει βαρετή και προβλέψιμη η συζήτηση θα μπορούσε μετά από άδεια του συντονιστή να παρέμβει και άλλος πολιτικός αρχηγός.
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για 4 debate, εκ των οποίων τα 2 θα είναι μεταξύ Βενιζέλου/Σαμαρά είναι εκτός τόπου και χρόνου. Είναι κάτι που με άνεση θα γινόταν πριν 5-10 χρόνια αλλά τους πολίτες λίγο τους αφορά πλέον ο διαγκωνισμός ΠΑΣΟΚ/ΝΔ, κάτι που θα ήταν άδικο και θα προϋπέθετε οτι θα έπρεπε να γίνουν debate των αρχηγών ανά δυο χωρίς να αποκλείονται κόμματα ή πολιτικοί αρχηγοί. Ίσως κάτι τέτοιο θα έπρεπε να περάσει στα κανάλια, όπως πχ επιχειρεί να κάνει το mega με το debate που πρότεινε.
Το σίγουρο είναι πως το παλαιολιθικό μοντέλο των debate που έχουν καταντήσει η καλύτερη βαλεριάνα πρέπει να αλλάξει. Δεν υπάρχει λόγος να γίνονται αν αυτό που προσφέρουν στους πολίτες είναι μόνο εκνευρισμός και κανείς δεν μπορεί να βγάλει χρήσιμο συμπέρασμα.