Αν ένα πράγμα είναι αδιαμφισβήτητο, είναι οτι τα τελευταία χρόνια ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις για τις οποίες απ' οτι φάνηκε, δεν είχαμε από παλιά αναπτύξει τα κατάλληλα αντισώματα, παρ' οτι είχαμε προσβληθεί σαν κοινωνία από παρόμοιες νόσους. Γι' αυτό διάφορες νοσηρές νοοτροπίες, διάφορα νοσηρά φαινόμενα, βρίσκουν ξενιστές και μολύνουν σταδιακά όλη την κοινωνία, είτε μιλάμε για πρακτικές, είτε μιλάμε για ιδεολογίες.
Υπάρχει μία εσφαλμένη αντίληψη οτι τα πάντα κινούνται σε ευθεία αναλογία με το χρόνο, οτι εφόσον τα χρόνια περνούν και σημειώνεται πρόοδος σε διάφορους τομείς της καθημερινότητάς μας, σημειώνεται πρόοδος και στον άνθρωπο τον ίδιο, στις ιδέες και την ψυχοσύνθεσή του. Ιστορικά αυτό έχει αποδειχθεί οτι είναι η μεγαλύτερη αυταπάτη, καθώς αφορά μόνο σε περιορισμένη κοινωνική μερίδα και είναι απόλυτα ευμετάβλητο.
Για τον λόγο αυτό ευρισκόμενοι στο σωτήριο έτος 2013, συζητάμε ακόμη για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, των μεταναστών, των μειονοτήτων. Για τον λόγο αυτό εφευρίσκουμε εξωτερικούς εχθρούς που επιβουλεύονται τη χώρα μας, που όμοιά της δεν υπάρχει καθώς ως γνωστόν έχουμε από κάθε άποψη, το καλύτερο οικόπεδο. Η αλήθεια είναι οτι η κοινωνία μας βρίσκεται σε μία διαρκή παλινδρόμηση, επειδή οι άνθρωποι βρίσκονται σε διαρκή παλινδρόμηση μεταξύ ιδεών. Αυτό θα ήταν θεωρητικά το υγιές, αν βέβαια αυτές οι ιδέες δεν είχαν αποδειχθεί δηλητηριώδεις για τη δική μας ή για άλλες κοινωνίες.
Κατά την άποψή μου, οι ιδεολογίες που εμπεριέχουν δηλητήριο, είναι αυτές που συνδέονται με ολιγαρχικά καθεστώτα τα οποία προτάσσουν το εθνικιστικό/ πατριωτικό αίσθημα και την ανωτερότητα ενός λαού έναντι των άλλων. Ναι αυτός ήταν ένας κομψός τρόπος για να εξαιρέσω τον κομμουνισμό από τα δηλητηριώδη καθεστώτα, γιατί μπορεί να εφαρμόστηκε με εμετικό τρόπο, αλλά παρ' όλα αυτά είναι ένα άρτιο θεωρητικά πολίτευμα, σε αντίθεση φυσικά με τα μη δημοκρατικά ιδεολογήματα που βρίσκονται στα άκρα δεξιά του πολιτικού φάσματος.
Αφού όρισα λοιπόν τι θεωρώ προσωπικά δηλητηριώδη ιδεολογία, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την ανησυχία μου για την εξάπλωση και εδραίωση ψηγμάτων δηλητηριώδους ιδεολογίας στην κοινωνία, κάτι που λανθασμένα έχουμε συνδέσει αποκλειστικά και μόνο με τη Χρυσή Αυγή. Σίγουρα η Χρυσή Αυγή είναι αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα, αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελοχεύει στην μετατόπιση των δυο ισχυρών πόλων του πολιτικού συστήματος προς τα άκρα.
Σταθερότητα και κοινωνική ειρήνη, χωρίς πολλές ακρότητες, διασφάλιζε για χρόνια το κεντρώο δίπολο. Δυστυχώς η μόνη πολιτική ανωμαλία που προέκυψε με την κρίση δεν είναι η Χρυσή Αυγή. Το νέο δίπολο δηλαδή η νέα Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα "υπερβολικά πολωμένο δίπολο".
Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μία σχετικά αδιάφορη εναλλαγή στην εξουσία και τα επιχειρήματα του ενός πόλου ενάντια στον άλλο, είχαν να κάνουν με παρελθοντολογία, χτύπαγε ο ένας στον άλλο τα σκάνδαλά του, είχαμε προγραμματική σύγκρουση (άσχετα με το εάν τα προγράμματα ξέραμε εκ προοιμίου οτι ήταν το πιθανότερο να μην εφαρμοστούν), είχαμε εν ολίγοις μία απόλυτα βαρετή, αλλά ήπια πολιτική αντιπαράθεση.
Η πολιτική αντιπαράθεση στις μέρες μας είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και αυτό οφείλεται τόσο στη διολίσθηση των δυο πόλων, όσο και στο γεγονός οτι ο ένας πόλος έχει ασκήσει διακυβέρνηση, έχει πολλά βαρίδια, ενώ ο άλλος είναι κάτι το νέο, που δεν έχει ασκήσει εξουσία.
Η αντιπαράθεση λοιπόν, δεν μπορεί να γίνει με όρους παρελθόντος, κάτι που φέρνει τη Νέα Δημοκρατία σε δύσκολη θέση και την αναγκάζει να καταφεύγει σε ακραίες λύσεις για επικοινωνιακή επικράτηση. Γίνεται μία προσπάθεια βέβαια να παρουσιαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως νέο ΠΑΣΟΚ που έχει ενσωματώσει όλα τα κακά, αλλά είναι αρκετά κωμική, καθώς οι ψηφοφόροι αλλά και τα στελέχη ενός κόμματος, δεν είναι μπετοναρισμένα και η μετακίνησή τους δεν σημαίνει οτι το κόμμα στο οποίο βρίσκουν καταφύγιο, θα υιοθετήσει τις αντιλήψεις τους ή τις αντιλήψεις που είχαν στο παρελθόν.
Η πολιτική αντιπαράθεση λοιπόν έχει αλλάξει και πάλι επίπεδο. Από εκεί που είχε ξεφύγει τα τελευταία χρόνια από τον άξονα Αριστερά/Δεξιά και είχε γίνει διεπίπεδη, καθώς είχαμε και την επιπλέον παράμετρο που είχε να κάνει με πρόοδο/συντήρηση, ο διαχωρισμός Αριστερά/Δεξιά επανήλθε πιο δυναμικός από ποτέ, πιο δυναμικός και από τον διαχωρισμό Μνημόνιο/Αντιμνημόνιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στις πρακτικές που εφαρμόζει η κυβέρνηση Σαμαρά και στη φρασεολογία που έχει επιβληθεί στον δημόσιο διάλογο από στελέχη του κλίματος Σαμαρά, που έχουν αφήσει στο παρελθόν τους δυο αυτούς διαχωρισμούς και μας έχουν γυρίσει σε εποχές που προσωπικά δεν έχω ζήσει και δεν θα ήθελα να ζήσω. Στις εποχές που ο ένας πόλος επιφύλασσε για τον άλλον χαρακτηρισμούς όπως “κωλοφασίστας” και “βρωμοκομμούνι”.
Η Νέα Δημοκρατία είναι παλιά καραβάνα στο παιχνίδι των δυο πόλων και θα έπρεπε να αντιλαμβάνεται οτι αυτές οι πρακτικές ζημιώνουν τη Δημοκρατία. Το βασικό της πρόβλημα όμως είναι οτι δεν μπορεί να παίξει με τον ΣΥΡΙΖΑ καθαρά, γιατί η ίδια είναι ένα φθαρμένο κόμμα, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ όχι. Για τον λόγο αυτό λοιπόν συζητάμε αυτή την εποχή για τη θεωρία των δυο άκρων, η οποία παίρνει αμπάριζα και το ΚΚΕ, για παρακολουθήσεις βουλευτών από την ΕΥΠ που τους “δένουν” με διάφορες υποθέσεις, για τις δολοφονίες στη Μαρφίν. Γιατί δεν μπορούν να παίξουν με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλιώς. Οπότε επανερχόμαστε σιγά σιγά σε παλιές καλές πρακτικές της Δεξιάς, τις οποίες η κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία δεν υιοθετούσε, σε αντίθεση με την ακροδεξιά Σαμαρική Νέα Δημοκρατία που δεν δυσκολεύτηκε να τις υιοθετήσει καθώς η αλήθεια είναι οτι... καραγουστάρει.
Μία διαφορετική αντιπαράθεση θα απαιτούσε και από τους δυο πόλους υπαρκτό πρόγραμμα και σχέδιο εξόδου από την κρίση. Παρ' όλα αυτά, καμία από τις δυο παρατάξεις δεν έχει σχέδιο εξόδου. Η Νέα Δημοκρατία ξηλώνει απλά ό,τι θετικό βρει μπροστά της, δεν έχει αφήσει νταβατζή για νταβατζή ανικανοποίητο και προβαίνει σε αμφιβόλου σοβαρότητος ενέργειες προς άγραν Χρυσαυγίτικων ψήφων, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται ακόμη σε κλίμα “μία ωραία πεταλούδα”.
Αν οποιαδήποτε από τις δυο δυνάμεις θελήσει να δώσει ένα τέλος στην ακραία πόλωση που ποιός ξέρει πού μπορεί να οδηγήσει, ξέρει τι πρέπει να κάνει. Να παρουσιάσει ένα σοβαρό πρόγραμμα, μεταρρυθμίσεων, κοινωνικά δίκαιο, να παρουσιάσει μία οραματική πλατφόρμα, ένα σχέδιο συγκεκριμένων σημείων. Μόνο αν ένας από τους δυο πόλους δείξει σοβαρότητα θα εξαναγκάσει όχι μόνο τον έναν πόλο, αλλά όλο το πολιτικό σύστημα να ακολουθήσει. Αυτό είναι το δύσκολο, είναι όμως και το αναγκαίο. Όλα τα υπόλοιπα είναι περιττά και ακραία και ποιός ξέρει τι άλλα ένστικτα μπορούν να ξυπνήσουν και να ενισχύσουν σε μία κοινωνία, που δεν είχε κανένα πρόβλημα να στηρίξει νεοναζί και που συνεχίζει να το κάνει παρ' οτι έχουν μεσολαβήσει πολιτικές δολοφονίες.
Ήρθε η ώρα η ΝΔ να σταματήσει να παίζει "δυο άκρα" και να αρχίσει να παίζει "δυο πόλους", αποδεχόμενη οτι ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκινάει από πιο ευνοϊκή θέση λόγω του οτι ποτέ δεν έχει κυβερνήσει. Ίσως έχει έρθει η ώρα για τη Νέα Δημοκρατία να πρωτοτυπήσει μετά από 10 περίπου χρόνια, καθώς τόσο είναι το διάστημα στο οποίο δεν έχει νιώσει την ανάγκη να παρουσιάσει κυβερνητικό πρόγραμμα. Θυμίζω οτι ο Κώστας Καραμανλής το 2004 είχε πρόγραμμα και στις εκλογές του 2007 όσο και του 2009 κατέβηκε λέγοντας οτι το πρόγραμμα του 2004 ήταν πρόγραμμα οκταετίας. Ο Αντώνης Σαμαράς δεν θεώρησε σωστό να επεξεργαστεί με την ομάδα του κάποιου είδους πρόγραμμα διεκδικώντας την Πρωθυπουργία το 2012, οπότε ίσως ήρθε η ώρα!
Υπάρχει μία εσφαλμένη αντίληψη οτι τα πάντα κινούνται σε ευθεία αναλογία με το χρόνο, οτι εφόσον τα χρόνια περνούν και σημειώνεται πρόοδος σε διάφορους τομείς της καθημερινότητάς μας, σημειώνεται πρόοδος και στον άνθρωπο τον ίδιο, στις ιδέες και την ψυχοσύνθεσή του. Ιστορικά αυτό έχει αποδειχθεί οτι είναι η μεγαλύτερη αυταπάτη, καθώς αφορά μόνο σε περιορισμένη κοινωνική μερίδα και είναι απόλυτα ευμετάβλητο.
Για τον λόγο αυτό ευρισκόμενοι στο σωτήριο έτος 2013, συζητάμε ακόμη για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, των μεταναστών, των μειονοτήτων. Για τον λόγο αυτό εφευρίσκουμε εξωτερικούς εχθρούς που επιβουλεύονται τη χώρα μας, που όμοιά της δεν υπάρχει καθώς ως γνωστόν έχουμε από κάθε άποψη, το καλύτερο οικόπεδο. Η αλήθεια είναι οτι η κοινωνία μας βρίσκεται σε μία διαρκή παλινδρόμηση, επειδή οι άνθρωποι βρίσκονται σε διαρκή παλινδρόμηση μεταξύ ιδεών. Αυτό θα ήταν θεωρητικά το υγιές, αν βέβαια αυτές οι ιδέες δεν είχαν αποδειχθεί δηλητηριώδεις για τη δική μας ή για άλλες κοινωνίες.
Κατά την άποψή μου, οι ιδεολογίες που εμπεριέχουν δηλητήριο, είναι αυτές που συνδέονται με ολιγαρχικά καθεστώτα τα οποία προτάσσουν το εθνικιστικό/ πατριωτικό αίσθημα και την ανωτερότητα ενός λαού έναντι των άλλων. Ναι αυτός ήταν ένας κομψός τρόπος για να εξαιρέσω τον κομμουνισμό από τα δηλητηριώδη καθεστώτα, γιατί μπορεί να εφαρμόστηκε με εμετικό τρόπο, αλλά παρ' όλα αυτά είναι ένα άρτιο θεωρητικά πολίτευμα, σε αντίθεση φυσικά με τα μη δημοκρατικά ιδεολογήματα που βρίσκονται στα άκρα δεξιά του πολιτικού φάσματος.
Αφού όρισα λοιπόν τι θεωρώ προσωπικά δηλητηριώδη ιδεολογία, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την ανησυχία μου για την εξάπλωση και εδραίωση ψηγμάτων δηλητηριώδους ιδεολογίας στην κοινωνία, κάτι που λανθασμένα έχουμε συνδέσει αποκλειστικά και μόνο με τη Χρυσή Αυγή. Σίγουρα η Χρυσή Αυγή είναι αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα, αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελοχεύει στην μετατόπιση των δυο ισχυρών πόλων του πολιτικού συστήματος προς τα άκρα.
Σταθερότητα και κοινωνική ειρήνη, χωρίς πολλές ακρότητες, διασφάλιζε για χρόνια το κεντρώο δίπολο. Δυστυχώς η μόνη πολιτική ανωμαλία που προέκυψε με την κρίση δεν είναι η Χρυσή Αυγή. Το νέο δίπολο δηλαδή η νέα Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα "υπερβολικά πολωμένο δίπολο".
Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μία σχετικά αδιάφορη εναλλαγή στην εξουσία και τα επιχειρήματα του ενός πόλου ενάντια στον άλλο, είχαν να κάνουν με παρελθοντολογία, χτύπαγε ο ένας στον άλλο τα σκάνδαλά του, είχαμε προγραμματική σύγκρουση (άσχετα με το εάν τα προγράμματα ξέραμε εκ προοιμίου οτι ήταν το πιθανότερο να μην εφαρμοστούν), είχαμε εν ολίγοις μία απόλυτα βαρετή, αλλά ήπια πολιτική αντιπαράθεση.
Η πολιτική αντιπαράθεση στις μέρες μας είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και αυτό οφείλεται τόσο στη διολίσθηση των δυο πόλων, όσο και στο γεγονός οτι ο ένας πόλος έχει ασκήσει διακυβέρνηση, έχει πολλά βαρίδια, ενώ ο άλλος είναι κάτι το νέο, που δεν έχει ασκήσει εξουσία.
Η αντιπαράθεση λοιπόν, δεν μπορεί να γίνει με όρους παρελθόντος, κάτι που φέρνει τη Νέα Δημοκρατία σε δύσκολη θέση και την αναγκάζει να καταφεύγει σε ακραίες λύσεις για επικοινωνιακή επικράτηση. Γίνεται μία προσπάθεια βέβαια να παρουσιαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως νέο ΠΑΣΟΚ που έχει ενσωματώσει όλα τα κακά, αλλά είναι αρκετά κωμική, καθώς οι ψηφοφόροι αλλά και τα στελέχη ενός κόμματος, δεν είναι μπετοναρισμένα και η μετακίνησή τους δεν σημαίνει οτι το κόμμα στο οποίο βρίσκουν καταφύγιο, θα υιοθετήσει τις αντιλήψεις τους ή τις αντιλήψεις που είχαν στο παρελθόν.
Η πολιτική αντιπαράθεση λοιπόν έχει αλλάξει και πάλι επίπεδο. Από εκεί που είχε ξεφύγει τα τελευταία χρόνια από τον άξονα Αριστερά/Δεξιά και είχε γίνει διεπίπεδη, καθώς είχαμε και την επιπλέον παράμετρο που είχε να κάνει με πρόοδο/συντήρηση, ο διαχωρισμός Αριστερά/Δεξιά επανήλθε πιο δυναμικός από ποτέ, πιο δυναμικός και από τον διαχωρισμό Μνημόνιο/Αντιμνημόνιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στις πρακτικές που εφαρμόζει η κυβέρνηση Σαμαρά και στη φρασεολογία που έχει επιβληθεί στον δημόσιο διάλογο από στελέχη του κλίματος Σαμαρά, που έχουν αφήσει στο παρελθόν τους δυο αυτούς διαχωρισμούς και μας έχουν γυρίσει σε εποχές που προσωπικά δεν έχω ζήσει και δεν θα ήθελα να ζήσω. Στις εποχές που ο ένας πόλος επιφύλασσε για τον άλλον χαρακτηρισμούς όπως “κωλοφασίστας” και “βρωμοκομμούνι”.
Η Νέα Δημοκρατία είναι παλιά καραβάνα στο παιχνίδι των δυο πόλων και θα έπρεπε να αντιλαμβάνεται οτι αυτές οι πρακτικές ζημιώνουν τη Δημοκρατία. Το βασικό της πρόβλημα όμως είναι οτι δεν μπορεί να παίξει με τον ΣΥΡΙΖΑ καθαρά, γιατί η ίδια είναι ένα φθαρμένο κόμμα, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ όχι. Για τον λόγο αυτό λοιπόν συζητάμε αυτή την εποχή για τη θεωρία των δυο άκρων, η οποία παίρνει αμπάριζα και το ΚΚΕ, για παρακολουθήσεις βουλευτών από την ΕΥΠ που τους “δένουν” με διάφορες υποθέσεις, για τις δολοφονίες στη Μαρφίν. Γιατί δεν μπορούν να παίξουν με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλιώς. Οπότε επανερχόμαστε σιγά σιγά σε παλιές καλές πρακτικές της Δεξιάς, τις οποίες η κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία δεν υιοθετούσε, σε αντίθεση με την ακροδεξιά Σαμαρική Νέα Δημοκρατία που δεν δυσκολεύτηκε να τις υιοθετήσει καθώς η αλήθεια είναι οτι... καραγουστάρει.
Μία διαφορετική αντιπαράθεση θα απαιτούσε και από τους δυο πόλους υπαρκτό πρόγραμμα και σχέδιο εξόδου από την κρίση. Παρ' όλα αυτά, καμία από τις δυο παρατάξεις δεν έχει σχέδιο εξόδου. Η Νέα Δημοκρατία ξηλώνει απλά ό,τι θετικό βρει μπροστά της, δεν έχει αφήσει νταβατζή για νταβατζή ανικανοποίητο και προβαίνει σε αμφιβόλου σοβαρότητος ενέργειες προς άγραν Χρυσαυγίτικων ψήφων, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται ακόμη σε κλίμα “μία ωραία πεταλούδα”.
Αν οποιαδήποτε από τις δυο δυνάμεις θελήσει να δώσει ένα τέλος στην ακραία πόλωση που ποιός ξέρει πού μπορεί να οδηγήσει, ξέρει τι πρέπει να κάνει. Να παρουσιάσει ένα σοβαρό πρόγραμμα, μεταρρυθμίσεων, κοινωνικά δίκαιο, να παρουσιάσει μία οραματική πλατφόρμα, ένα σχέδιο συγκεκριμένων σημείων. Μόνο αν ένας από τους δυο πόλους δείξει σοβαρότητα θα εξαναγκάσει όχι μόνο τον έναν πόλο, αλλά όλο το πολιτικό σύστημα να ακολουθήσει. Αυτό είναι το δύσκολο, είναι όμως και το αναγκαίο. Όλα τα υπόλοιπα είναι περιττά και ακραία και ποιός ξέρει τι άλλα ένστικτα μπορούν να ξυπνήσουν και να ενισχύσουν σε μία κοινωνία, που δεν είχε κανένα πρόβλημα να στηρίξει νεοναζί και που συνεχίζει να το κάνει παρ' οτι έχουν μεσολαβήσει πολιτικές δολοφονίες.
Ήρθε η ώρα η ΝΔ να σταματήσει να παίζει "δυο άκρα" και να αρχίσει να παίζει "δυο πόλους", αποδεχόμενη οτι ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκινάει από πιο ευνοϊκή θέση λόγω του οτι ποτέ δεν έχει κυβερνήσει. Ίσως έχει έρθει η ώρα για τη Νέα Δημοκρατία να πρωτοτυπήσει μετά από 10 περίπου χρόνια, καθώς τόσο είναι το διάστημα στο οποίο δεν έχει νιώσει την ανάγκη να παρουσιάσει κυβερνητικό πρόγραμμα. Θυμίζω οτι ο Κώστας Καραμανλής το 2004 είχε πρόγραμμα και στις εκλογές του 2007 όσο και του 2009 κατέβηκε λέγοντας οτι το πρόγραμμα του 2004 ήταν πρόγραμμα οκταετίας. Ο Αντώνης Σαμαράς δεν θεώρησε σωστό να επεξεργαστεί με την ομάδα του κάποιου είδους πρόγραμμα διεκδικώντας την Πρωθυπουργία το 2012, οπότε ίσως ήρθε η ώρα!